Wilgoć w piwnicy
 |
| Wilgoć w piwnicy |
Aby lepiej zobrazować omawiane pojęcia, można się posłużyć przykładem zawilgoconych piwnic. Ich właściciele czekają zazwyczaj na letnie miesiące, aby móc w końcu otworzyć okno i pozbyć się uciążliwej wilgoci.
Niestety, wtedy piwnice pozostają nadal wilgotne. Paradoksalnie, skuteczne jest wietrzenie piwnic zimą, kiedy temperatura powietrza jest niska. Ma to bezpośredni związek z opisywanymi wcześniej pojęciami.
Temperatura powietrza w piwnicach nawet latem rzadko przekracza 15°C, wilgotność względna wynosi około 80%. To oznacza, że w każdym metrze sześciennym powietrza jest około 10,5 g pary wodnej. Gdy temperatura na zewnątrz wynosi mniej więcej 25°C, a wilgotność względna 50%, w 1 m3 powietrza na zewnątrz budynku jest 11,5 g pary wodnej, a więc o 1 g więcej niż w piwnicy. W ten sposób podczas wietrzenia, czyli wymiany powietrza, zamiast usuwać wilgoć z pomieszczenia, dostarczamy ją. Efekt ten pogłębia się wraz ze wzrostem różnicy temperatury.
Inaczej jest zimą. Wilgotność i temperatura w piwnicy pozostają na podobnym poziomie jak latem, ale temperatura na zewnątrz wynosi około 0°C.
Nawet gdy wilgotność względna na zewnątrz jest bardzo wysoka, na przykład 90%, w powietrzu jest jedynie 4,5 g pary wodnej, a więc o połowę mniej niż w piwnicy. Zatem podczas wietrzenia, które powinno trwać krótko, aby nadmiernie nie wychładzać ścian można skutecznie usunąć nadmiar wilgoci, uzyskując pożądany efekt.
dwutlenku węgla na odpowiednim poziomie, czyli usuwanie jego nadmiaru, a nie „wpuszczanie” tlenu, jak zwykło się uważać, jest podstawowym celem wietrzenia pomieszczeń. Ilość tlenu znajdująca się w pomieszczeniu o powierzchni 20 m2 wystarczyłaby bowiem dla około 200 osób. Drugim istotnym powodem wietrzenia pomieszczeń jest usuwanie pary wodnej z powietrza i utrzymywanie jego wilgotności względnej na poziomie od 40 do 60%. Zadanie jest o tyle ważne, że każdy człowiek wydziela do otoczenia wodę w postaci pary wodnej. Jej ilość zależy od rodzaju aktywności fizycznej i wynosi od 45 g/h – podczas snu, do 170 g/h – w czasie intensywnej pracy fizycznej.
Duża ilość pary wodnej powstaje także w czasie gotowania i kąpieli. Wydzielają ją również rośliny pokojowe. Szacuje się, że czteroosobowa rodzina produkuje w ciągu dnia od 10 do 15 1 wody.
Długotrwałe przekraczanie dolnej granicy wilgotności względnej powietrza (poniżej 40%) może powodować problemy z oddychaniem, „drapanie” w gardle oraz sprzyjać elektryzowaniu się przedmiotów. Nieprzekraczanie górnej granicy (powyżej 60%) jest natomiast ważne ze względu na ludzi, ale zapobiega też rozwojowi grzybów, pleśni i powstawaniu szkód budowlanych.
Przegrody budowlane
Cząstki organiczne obecne na powierzchniach ścian w połączeniu z utrzymującą się przez dłuższy czas wysoką wilgotnością względną (ponad 65%) są doskonałą pożywką dla bakterii odpowiedzialnych za powstawanie pleśni i grzybów. Pewne rodzaje ich zarodników są szkodliwe dla ludzi i mogą prowadzić do alergii oraz przewlekłych chorób dróg oddechowych. Dodatkowym problemem może być wykraplanie się pary wodnej na zimnych powierzchniach ścian sufitów i okien (przegród budowlanych). Wywołane tym długotrwałe zawilgocenie powoduje z jednej strony wzmożony wzrost szkodliwych mikroorganizmów, z drugiej – poważne w skutkach szkody budowlane. Są one widoczne najczęściej w miejscach tak zwanych mostków termicznych, czyli tam, gdzie następuje wzmożona ucieczka ciepła, a więc powierzchnia ma niższą temperaturę. Rozwiązaniem tych problemów mogą być prawidłowa wentylacja oraz dodatkowe zaizolowanie zimnych powierzchni. Wentylacja musi zapewnić usuwanie ponad 95% wilgoci z pomieszczeń. Tylko 2-5% pary wodnej jest odprowadzane z pomieszczeń w wyniku przenikania jej przez ściany zewnętrzne Ocieplanie ścian powoduje natomiast wzrost temperatury na ich wewnętrznej powierzchni, co zapobiega kondensacji pary wodnej. Podsumowując – prawdziwym powodem problemów związanych z nadmierną wilgotnością oraz niedostateczną jakością powietrza jest brak wentylacji lub jej nieprawidłowe działanie w połączeniu z niedostatecznym ociepleniem przegród budowlanych.